Ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến thứ ba trên thế giới. Để phòng tránh và phát hiện sớm nó, đây là những việc bác sĩ không bao giờ làm.

Ở giai đoạn đầu, bệnh có thể khó phát hiện. Các triệu chứng như tiêu chảy, đau bụng và thiếu máu có thể dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với một vấn đề khác lành tính hơn.

Cũng có sự gia tăng đột biến trong chẩn đoán ung thư đại tràng ở những người trẻ tuổi. Lý do cho điều này, mặc dù chưa rõ ràng, có thể là do nhiều yếu tố, với gen, tiếp xúc với môi trường và lối sống đều góp phần. Điều chúng ta biết là khi ung thư đại tràng được phát hiện sớm, nó có thể được điều trị hiệu quả.

May mắn thay, có rất nhiều điều bạn có thể làm để kiểm tra sức khỏe đường ruột của mình. Tiến sĩ Ursina Teitelbaum, bác sĩ chuyên khoa ung thư và là trưởng khoa ung thư đường tiêu hóa tại Trung tâm Ung thư Abramson của Penn Medicine (Hoa Kỳ) đã chia sẻ những sai lầm phổ biến nhất đáng tránh vì lợi ích của đường ruột.

1. Tôi sẽ không bao giờ bỏ qua bệnh sử gia đình mình

Tiền sử gia đình là một trong những yếu tố nguy cơ mạnh nhất đối với ung thư đại tràng. Có tới 1 trong 3 người được chẩn đoán mắc ung thư đại tràng có thành viên gia đình cũng mắc bệnh này. Có một số lý do tại sao ung thư di truyền trong gia đình: di truyền, các yếu tố môi trường chung và một số kết hợp của cả hai, theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ.

Vì sức khỏe của người thân ảnh hưởng trực tiếp đến nguy cơ ung thư ruột kết của bạn, nên việc biết tiền sử gia đình là rất quan trọng. Teitelbaum khuyên bạn nên hỏi cha mẹ, anh chị em ruột hoặc những người thân khác xem có thành viên nào trong gia đình, bao gồm ông bà, anh chị em họ hoặc dì, chú, đã từng được chẩn đoán mắc ung thư ruột kết không.

Ví dụ, nếu bạn phát hiện ra một người họ hàng cấp độ một bị ung thư ruột kết, bạn sẽ được khuyên nên bắt đầu sàng lọc sớm hơn. Teitelbaum cho biết: “Sức khỏe ruột kết của bạn phụ thuộc vào gen của bạn”.

2. Tôi sẽ không bao giờ bỏ lỡ hoặc trì hoãn việc nội soi đại tràng và xét nghiệm sàng lọc

Các trường hợp ung thư đại tràng đang gia tăng nhanh chóng ở những người trẻ tuổi. Mặc dù căn bệnh này, ảnh hưởng đến ít hơn 1% người lớn, vẫn còn hiếm, nhưng sự gia tăng đột biến về tỷ lệ mắc bệnh đã khiến việc sàng lọc và chẩn đoán sớm trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Do xu hướng đáng báo động này, Lực lượng Đặc nhiệm Dịch vụ Dự phòng Hoa Kỳ đã ban hành hướng dẫn sàng lọc ung thư ruột kết mới vào năm 2021 để cố gắng phát hiện nhiều trường hợp hơn. Hiện nay, tất cả người lớn được khuyên nên bắt đầu sàng lọc bằng nội soi đại tràng hoặc xét nghiệm phân từ độ tuổi 45.

Nội soi đại tràng thường xuyên đặc biệt quan trọng đối với những người mắc bệnh viêm ruột, chẳng hạn như viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn, vì những tình trạng này có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng. Nhưng ngay cả những người khỏe mạnh không có tiền sử gia đình cũng có thể mắc ung thư đại tràng.

Teitelbaum cho biết: “Bất kể lối sống của bạn lành mạnh đến đâu, khi bạn đến một độ tuổi nhất định, bạn cần phải được sàng lọc”. Việc sàng lọc là cách tốt nhất để phát hiện sớm ung thư ruột kết và điều trị.

3. Tôi sẽ không bỏ qua bất kỳ triệu chứng lạ hoặc bất thường nào

Các bác sĩ trên khắp thế giới đã nhận thấy rằng nhiều người trẻ tuổi không nghĩ rằng các triệu chứng bất thường của họ có thể là ung thư, Teitelbaum cho biết. Và vì họ còn quá trẻ, nên chúng ta khó có thể nghi ngờ ngay lập tức các vấn đề. Nghiên cứu cho thấy điều này có thể dẫn đến chẩn đoán chậm trễ và kết quả kém hơn. Bài học rút ra là gì? Bạn phải chú ý đến cơ thể của mình, Teitelbaum nhấn mạnh.

Hãy chú ý đến bất kỳ thay đổi nào trong thói quen đi đại tiện – nếu bạn luôn đi đại tiện đúng giờ nhưng bây giờ thường xuyên bị táo bón, hoặc thấy có máu trong phân và đau bụng, bạn nên trao đổi với bác sĩ. Tiêu chảy, mệt mỏi hoặc thiếu máu không rõ nguyên nhân cũng cần được kiểm tra y tế.

Điều quan trọng là phải tự bảo vệ mình. Nếu bạn cảm thấy bác sĩ không coi trọng các triệu chứng của bạn, hãy đi khám bác sĩ khác. Teitelbaum cho biết: “Nếu bạn thực sự lo lắng, bạn cần phải hành động ngay”.

4. Tôi không đánh giá thấp sức mạnh của lối sống lành mạnh

Mặc dù nguyên nhân gây ung thư ruột kết vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng hơn một nửa số ca ung thư ruột kết có liên quan đến các yếu tố lối sống có thể thay đổi. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ, hút thuốc lá, uống rượu và có lối sống ít vận động được cho là đi đôi với nguy cơ ung thư ruột kết cao hơn.

Chế độ ăn uống của bạn cũng đóng vai trò lớn. Thịt đỏ và thực phẩm chế biến quá mức, chẳng hạn như nước ngọt, kẹo và bánh quy, có liên quan đến nguy cơ ung thư ruột kết cao hơn, trong khi rau, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt có liên quan đến nguy cơ thấp hơn.

Teitelbaum cho biết: “Không có yếu tố dự đoán hoàn hảo nào cho bệnh ung thư ruột kết, nhưng trên toàn cầu, lối sống lành mạnh có thể giúp” tránh được căn bệnh này.

5. Tôi không bao giờ tránh nói về phân khi trò chuyện với bác sĩ

Cuối cùng, Teitelbaum khuyên bạn nên thoải mái khi nói về phân. Chúng ta càng cởi mở về chủ đề này khi trò chuyện với bác sĩ, chúng ta càng có thể phá vỡ sự kỳ thị xung quanh việc thảo luận về nó.

Đôi khi, việc đi đại tiện không đều – như phân mỏng như bút chì hoặc có máu – là dấu hiệu duy nhất cho thấy có điều gì đó không ổn. Thật khó để biết liệu trải nghiệm của bạn có bất thường hay không nếu không nói cho người khác biết những gì bạn đang trải qua.

Theo Teitelbaum, nói về phân có thể khiến bạn cảm thấy ngại ngùng, nhưng chúng ta phải làm vậy. “Phân là một trạng thái sức khỏe của bạn, và nói về nó có thể cứu sống bạn”, bà nói.

Nguồn và ảnh: HuffPost